کد مطلب:126 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:403
نماز آیات
مسأله 1516 ـ نماز آیات به واسطه چهار چیز واجب می شود;
اوّل: گرفتن خورشید،
دوّم: گرفتن ماه، اگرچه كمی از آنها گرفته شود و كسی هم از آن نترسد.
سوّم: زلزله اگرچه كسی هم نترسد.
چهارم: رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها در صورتی كه بیشتر مردم بترسند.
بنابر احتیاط واجب در حوادث وحشتناك زمینی مانند شكافته شدن و فرو رفتن زمین در صورتی كه بیشتر مردم بترسند باید نماز آیات بخوانند.
مسأله 1517 ـ اگر چیزهائی كه نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یك بار اتّفاق بیفتد انسان باید برای هریك از آنها یك نماز آیات بخواند، مثلاً اگر دو بار زلزله بشود باید دو نماز آیات بخواند. و همینطور اگر دو تا از آنها اتفاق بیفتد یعنی هم خورشید بگیرد و هم زلزله شود.
مسأله 1518 ـ كسی كه چند نماز آیات بر او واجب است اگر همه آنها برای یك چیز بر او واجب شده باشد، مثلاً سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آنها را نخوانده است موقعی كه قضای آنها را می خواند، لازم نیست معیّن كند كه برای كدام دفعه آنها باشد، و همچنین است اگر چند نماز برای رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها بر او واجب شده باشد ولی اگر برای آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله، یا برای دوتای اینها نمازهائی بر او واجب شده باشد بنابر احتیاط واجب باید موقع نیّت معیّن كند; نماز آیاتی را كه می خواند برای كدامیك از آنها است.
مسأله 1519 ـ چیزهائی كه نماز آیات برای آنها واجب است در هر شهری اتّفاق بیفتد فقط مردم همان شهر باید نماز آیات بخوانند و بر مردم جاهای دیگر واجب نیست، ولی اگر مكان آنها به قدری نزدیك باشد كه با آن شهر یكی حساب شود، نماز آیات بر آنها هم واجب است.
[247]
مسأله 1520 ـ از وقتی كه خورشید یا ماه شروع به گرفتن می كند انسان باید نماز آیات را بخواند و بنابر اقوی وقت آن تا زمانی است كه همه آن باز نشده باشد. و بنابر احتیاط واجب باید به قدری تأخیر نیندازد كه شروع به بازشدن كند.
مسأله 1521 ـ اگر خواندن نماز آیات را به قدری تأخیر بیندازد كه آفتاب یا ماه شروع به باز شدن كند، بنابر احتیاط واجب باید نیّت اداء و قضا نكند ولی اگر بعد از باز شدن تمام آن، نماز بخواند باید نیّت قضا نماید.
مسأله 1522 ـ اگر مدّت گرفتن خورشید یا ماه بیشتر از خواندن یك ركعت باشد ولی انسان نماز را نخواند تا به اندازه خواندن یك ركعت به آخر وقت آن مانده باشد باید نیّت ادا كند بلكه اگر مدّت گرفتن آنها به اندازه خواندن یك ركعت یا كمتر هم باشد باید نماز آیات را بخواند و ادا است.
مسأله 1523 ـ موقعی كه زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتّفاق می افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت كرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
مسأله 1524 ـ اگر بعد از باز شدن آفتاب یا ماه بفهمد كه تمام آن گرفته بوده، باید قضای نماز آیات را بخواند، ولی اگر بفهمد مقداری از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نیست.
مسأله 1525 ـ اگر عدّه ای بگویند كه خورشید یا ماه گرفته است چنانچه انسان از گفته آنان یقین پیدا نكند و نماز آیات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته اند، در صورتی كه تمام خورشید یا ماه گرفته باشد باید نماز آیات را بخواند، و اگر دو نفر كه عادل بودن آنان معلوم نیست بگویند خورشید یا ماه گرفته بعد معلوم شود كه عادل بوده اند باید نماز آیات را بخواند بلكه اگر در هر دو صورت معلوم شود كه مقداری از آن گرفته احتیاط واجب آن است كه نماز آیات را بخواند.
مسأله 1526 ـ اگر انسان به گفته منجّمین و كسانی كه از روی قاعده علمی وقت گرفتن خورشید و ماه را می دانند، اطمینان پیدا كند كه خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه می گیرد و فلان مقدار طول می كشد و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا كند باید به حرف آنان عمل نماید، مثلاً اگر بگویند آفتاب فلان ساعت شروع به بازشدن می كند نباید نماز آیات را تا آن وقت تأخیر بیندازد.
[248]
مسأله 1527 ـ اگر بفهمد نماز آیاتی كه خوانده باطل بوده، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
مسأله 1528 ـ اگر در وقت نماز یومیّه نماز آیات هم بر انسان واجب شود، چنانچه برای هردو نماز وقت دارد هركدام را اوّل بخواند اشكال ندارد، و اگر وقت یكی از آن دو تنگ باشد، باید اوّل آن را بخواند و اگر وقت هردو تنگ باشد باید اوّل نماز یومیّه را بخواند.
مسأله 1529 ـ اگر در بین نماز یومیّه بفهمد كه وقت نماز آیات تنگ است، چنانچه وقت نماز یومیه هم تنگ باشد، باید آن را تمام كند بعد نماز آیات را بخواند. و اگر وقت نماز یومیه تنگ نباشد باید آن را بشكند و اوّل نماز آیات، بعد نماز یومیّه را بجا آورد.
مسأله 1530 ـ اگر در بین نماز آیات بفهمد كه وقت نماز یومیّه تنگ است باید نماز آیات را رها كند و مشغول نماز یومیه شود و بعد از آن كه نماز را تمام كرد پیش از انجام كـاری كـه نمــاز را بهـم بـزنـد، بقیه نمـاز آیـات را از همـان جـا كه رهــا كــرده بخـوانــد.
مسأله 1531 ـ اگر در حال حیض یا نفاسِ زن، آفتاب یا ماه بگیرد و تا آخر مدّتی كه خورشید یا ماه باز می شوند در حال حیض یا نفاس باشد نماز آیات بر او واجب نیست، ولی بنابر احتیاط واجب بعد از پاك شدن قضا نماید. و همچنین اگر زلزله یا سایر آیات پدید آمد بنابر احتیاط واجب پس از پاك شدن نماز آیات را بجا آورد.
دستور نماز آیات
مسأله 1532 ـ نماز آیات دو ركعت است و در هر ركعت پنج ركوع دارد و دستور آن این است كه انسان بعد از نیّت، تكبیر بگوید و یك حمد و یك سوره تمام بخواند، و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد دوباره یك حمد و یك سوره بخواند باز به ركوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلندشدن از ركوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و ركعت دوم را هم مثل ركعت اوّل بجا آورد و تشهّد بخواند و سلام دهد.
مسأله 1533 ـ در نماز آیات ممكن است انسان بعد از نیّت و تكبیر و خواندن حمد، آیه های یك سوره را پنج قسمت كند و یك آیه یا بیشتر از آن را بخواند و به ركوع رود و سر بردارد و بدون اینكه حمد بخواند، قسمت دوّم از همان سوره را بخواند
[249]
و به ركوع رود و همینطور تا پیش از ركوع پنجم سوره را تمام نماید، مثلاً به قصد سوره قُل هوالله احد، بِسم الله الرحمن الرّحیم بگوید و به ركوع رود، بعد بایستد و بگوید: قُل هُوَالله اَحَد دوباره به ركوع رود و بعد از ركوع بایستد و بگوید: اَللهُ الصَّمَد باز به ركوع رود و بایستد و بگوید: لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یوُلَد و به ركوع رود، باز هم سر بردارد و بگوید: وَلَمْ یَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحد، و بعد از آن به ركوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن، دو سجده كند و ركعت دوّم را هم مثل ركعت اوّل بجا آورد و بعد از سجده دوّم تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
مسأله 1534 ـ اگر در یك ركعت از نماز آیات، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در ركعت دیگر یك حمد بخواند و سوره را پنج قسمت كند مانعی ندارد.
مسأله 1535 ـ چیزهائی كه در نماز یومیه واجب و مستحب است در نماز آیات هم واجب و مستحب می باشد ولی در نماز آیات مستحب است به جای اذان و اقامه سه مرتبه به قصد امید ثواب بگویند: اَلصَّلاة.
مسأله 1536 ـ مستحب است بعد از ركوع پنجم و دهم بگوید: سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَه و نیز پیش از هر ركوع و بعد از آن تكبیر بگوید، ولی بعد از ركوع پنجم و دهم گفتن تكبیر به عنوان بعد از ركوع مستحب نیست. ولی مستحب است به قصد قبل از سجده تكبیر بگوید.
مسأله 1537 ـ مستحب است پیش از ركوع دوّم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند و اگر فقط یك قنوت پیش از ركوع دهم بخواند كافی است.
مسأله 1538 ـ اگر در نماز آیات شك كند كه چند ركعت خوانده و فكرش به جائی نرسد نماز باطل است.
مسأله 1539 ـ اگر شك كند كه در ركوع آخرِ ركعتِ اوّل است یا در ركوعِ اوّلِ ركعتِ دوّم و فكرش به جائی نرسد، نماز باطل است. ولی اگر مثلاً شك كند كه چهار ركوع كرده یا پنج ركوع، چنانچه برای رفتن به سجده خم نشده، باید ركوعی را كه شك دارد بجا آورده یا نه، بجا آورد. و اگر برای رفتن به سجده خم شده، به شك خود اعتنا نكند.
مسأله 1540 ـ هریك از ركوع های نماز آیات ركن است كه اگر عمداً یا اشتباهاً كم یا زیاد شود نماز باطل است.
اوّل: گرفتن خورشید،
دوّم: گرفتن ماه، اگرچه كمی از آنها گرفته شود و كسی هم از آن نترسد.
سوّم: زلزله اگرچه كسی هم نترسد.
چهارم: رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها در صورتی كه بیشتر مردم بترسند.
بنابر احتیاط واجب در حوادث وحشتناك زمینی مانند شكافته شدن و فرو رفتن زمین در صورتی كه بیشتر مردم بترسند باید نماز آیات بخوانند.
مسأله 1517 ـ اگر چیزهائی كه نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یك بار اتّفاق بیفتد انسان باید برای هریك از آنها یك نماز آیات بخواند، مثلاً اگر دو بار زلزله بشود باید دو نماز آیات بخواند. و همینطور اگر دو تا از آنها اتفاق بیفتد یعنی هم خورشید بگیرد و هم زلزله شود.
مسأله 1518 ـ كسی كه چند نماز آیات بر او واجب است اگر همه آنها برای یك چیز بر او واجب شده باشد، مثلاً سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آنها را نخوانده است موقعی كه قضای آنها را می خواند، لازم نیست معیّن كند كه برای كدام دفعه آنها باشد، و همچنین است اگر چند نماز برای رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها بر او واجب شده باشد ولی اگر برای آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله، یا برای دوتای اینها نمازهائی بر او واجب شده باشد بنابر احتیاط واجب باید موقع نیّت معیّن كند; نماز آیاتی را كه می خواند برای كدامیك از آنها است.
مسأله 1519 ـ چیزهائی كه نماز آیات برای آنها واجب است در هر شهری اتّفاق بیفتد فقط مردم همان شهر باید نماز آیات بخوانند و بر مردم جاهای دیگر واجب نیست، ولی اگر مكان آنها به قدری نزدیك باشد كه با آن شهر یكی حساب شود، نماز آیات بر آنها هم واجب است.
[247]
مسأله 1520 ـ از وقتی كه خورشید یا ماه شروع به گرفتن می كند انسان باید نماز آیات را بخواند و بنابر اقوی وقت آن تا زمانی است كه همه آن باز نشده باشد. و بنابر احتیاط واجب باید به قدری تأخیر نیندازد كه شروع به بازشدن كند.
مسأله 1521 ـ اگر خواندن نماز آیات را به قدری تأخیر بیندازد كه آفتاب یا ماه شروع به باز شدن كند، بنابر احتیاط واجب باید نیّت اداء و قضا نكند ولی اگر بعد از باز شدن تمام آن، نماز بخواند باید نیّت قضا نماید.
مسأله 1522 ـ اگر مدّت گرفتن خورشید یا ماه بیشتر از خواندن یك ركعت باشد ولی انسان نماز را نخواند تا به اندازه خواندن یك ركعت به آخر وقت آن مانده باشد باید نیّت ادا كند بلكه اگر مدّت گرفتن آنها به اندازه خواندن یك ركعت یا كمتر هم باشد باید نماز آیات را بخواند و ادا است.
مسأله 1523 ـ موقعی كه زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتّفاق می افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت كرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
مسأله 1524 ـ اگر بعد از باز شدن آفتاب یا ماه بفهمد كه تمام آن گرفته بوده، باید قضای نماز آیات را بخواند، ولی اگر بفهمد مقداری از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نیست.
مسأله 1525 ـ اگر عدّه ای بگویند كه خورشید یا ماه گرفته است چنانچه انسان از گفته آنان یقین پیدا نكند و نماز آیات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته اند، در صورتی كه تمام خورشید یا ماه گرفته باشد باید نماز آیات را بخواند، و اگر دو نفر كه عادل بودن آنان معلوم نیست بگویند خورشید یا ماه گرفته بعد معلوم شود كه عادل بوده اند باید نماز آیات را بخواند بلكه اگر در هر دو صورت معلوم شود كه مقداری از آن گرفته احتیاط واجب آن است كه نماز آیات را بخواند.
مسأله 1526 ـ اگر انسان به گفته منجّمین و كسانی كه از روی قاعده علمی وقت گرفتن خورشید و ماه را می دانند، اطمینان پیدا كند كه خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه می گیرد و فلان مقدار طول می كشد و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا كند باید به حرف آنان عمل نماید، مثلاً اگر بگویند آفتاب فلان ساعت شروع به بازشدن می كند نباید نماز آیات را تا آن وقت تأخیر بیندازد.
[248]
مسأله 1527 ـ اگر بفهمد نماز آیاتی كه خوانده باطل بوده، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
مسأله 1528 ـ اگر در وقت نماز یومیّه نماز آیات هم بر انسان واجب شود، چنانچه برای هردو نماز وقت دارد هركدام را اوّل بخواند اشكال ندارد، و اگر وقت یكی از آن دو تنگ باشد، باید اوّل آن را بخواند و اگر وقت هردو تنگ باشد باید اوّل نماز یومیّه را بخواند.
مسأله 1529 ـ اگر در بین نماز یومیّه بفهمد كه وقت نماز آیات تنگ است، چنانچه وقت نماز یومیه هم تنگ باشد، باید آن را تمام كند بعد نماز آیات را بخواند. و اگر وقت نماز یومیه تنگ نباشد باید آن را بشكند و اوّل نماز آیات، بعد نماز یومیّه را بجا آورد.
مسأله 1530 ـ اگر در بین نماز آیات بفهمد كه وقت نماز یومیّه تنگ است باید نماز آیات را رها كند و مشغول نماز یومیه شود و بعد از آن كه نماز را تمام كرد پیش از انجام كـاری كـه نمــاز را بهـم بـزنـد، بقیه نمـاز آیـات را از همـان جـا كه رهــا كــرده بخـوانــد.
مسأله 1531 ـ اگر در حال حیض یا نفاسِ زن، آفتاب یا ماه بگیرد و تا آخر مدّتی كه خورشید یا ماه باز می شوند در حال حیض یا نفاس باشد نماز آیات بر او واجب نیست، ولی بنابر احتیاط واجب بعد از پاك شدن قضا نماید. و همچنین اگر زلزله یا سایر آیات پدید آمد بنابر احتیاط واجب پس از پاك شدن نماز آیات را بجا آورد.
دستور نماز آیات
مسأله 1532 ـ نماز آیات دو ركعت است و در هر ركعت پنج ركوع دارد و دستور آن این است كه انسان بعد از نیّت، تكبیر بگوید و یك حمد و یك سوره تمام بخواند، و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد دوباره یك حمد و یك سوره بخواند باز به ركوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلندشدن از ركوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و ركعت دوم را هم مثل ركعت اوّل بجا آورد و تشهّد بخواند و سلام دهد.
مسأله 1533 ـ در نماز آیات ممكن است انسان بعد از نیّت و تكبیر و خواندن حمد، آیه های یك سوره را پنج قسمت كند و یك آیه یا بیشتر از آن را بخواند و به ركوع رود و سر بردارد و بدون اینكه حمد بخواند، قسمت دوّم از همان سوره را بخواند
[249]
و به ركوع رود و همینطور تا پیش از ركوع پنجم سوره را تمام نماید، مثلاً به قصد سوره قُل هوالله احد، بِسم الله الرحمن الرّحیم بگوید و به ركوع رود، بعد بایستد و بگوید: قُل هُوَالله اَحَد دوباره به ركوع رود و بعد از ركوع بایستد و بگوید: اَللهُ الصَّمَد باز به ركوع رود و بایستد و بگوید: لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یوُلَد و به ركوع رود، باز هم سر بردارد و بگوید: وَلَمْ یَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحد، و بعد از آن به ركوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن، دو سجده كند و ركعت دوّم را هم مثل ركعت اوّل بجا آورد و بعد از سجده دوّم تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
مسأله 1534 ـ اگر در یك ركعت از نماز آیات، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در ركعت دیگر یك حمد بخواند و سوره را پنج قسمت كند مانعی ندارد.
مسأله 1535 ـ چیزهائی كه در نماز یومیه واجب و مستحب است در نماز آیات هم واجب و مستحب می باشد ولی در نماز آیات مستحب است به جای اذان و اقامه سه مرتبه به قصد امید ثواب بگویند: اَلصَّلاة.
مسأله 1536 ـ مستحب است بعد از ركوع پنجم و دهم بگوید: سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَه و نیز پیش از هر ركوع و بعد از آن تكبیر بگوید، ولی بعد از ركوع پنجم و دهم گفتن تكبیر به عنوان بعد از ركوع مستحب نیست. ولی مستحب است به قصد قبل از سجده تكبیر بگوید.
مسأله 1537 ـ مستحب است پیش از ركوع دوّم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند و اگر فقط یك قنوت پیش از ركوع دهم بخواند كافی است.
مسأله 1538 ـ اگر در نماز آیات شك كند كه چند ركعت خوانده و فكرش به جائی نرسد نماز باطل است.
مسأله 1539 ـ اگر شك كند كه در ركوع آخرِ ركعتِ اوّل است یا در ركوعِ اوّلِ ركعتِ دوّم و فكرش به جائی نرسد، نماز باطل است. ولی اگر مثلاً شك كند كه چهار ركوع كرده یا پنج ركوع، چنانچه برای رفتن به سجده خم نشده، باید ركوعی را كه شك دارد بجا آورده یا نه، بجا آورد. و اگر برای رفتن به سجده خم شده، به شك خود اعتنا نكند.
مسأله 1540 ـ هریك از ركوع های نماز آیات ركن است كه اگر عمداً یا اشتباهاً كم یا زیاد شود نماز باطل است.